Ho là một căn bệnh đường hô hấp rất dễ gặp ở
nước ta, đặc biệt là trong điều kiện khói bụi, ô nhiểm môi trường
ngày càng trầm trọng như hiện nay.
Theo Đông y, ho chủ yếu ở tạng phế ( phổi ), phổi là
cơ quan chủ về khí, bên ngoài liên hệ với bì phu, bên trong liên hệ với các tạng
phủ khác, nên bệnh ngoại cảm và bệnh nội thương đều ảnh hưởng đến phổi , do đó
mới sanh ra chứng ho; thường gặp là do viêm họng.
Phép chữa tát phải thanh nhiệt lương phế (làm hết nóng
mát phổi, là dứt ho)
Một số cây thuốc nam chữa ho phổ biến nhất
1. Dâu tằm
Dâu tằm hay còn gọi là dâu lá, tang diệp, thổ huỳnh
kỳ, có tên khoa học là Morus alba L. thuộc họ dâu tằm.
Dâu tằm có vị ngọt, tính mát, và có thành
phần chính là các chất Carolen, chất Colin, Chất Adenin có khả năng hạ
nhiệt giải khát, trị ho lâu ngày, thủy thũng huyên ngay, …
2. Hành cau
Hành cau còn được gọi là hành lào, sâm đại hành,
tỏi mọi, tỏi đỏ, có tên khoa học là Eleutherine subaphylla, thuộc họ lay
ơn (Gagnep).
Theo nghiên cứu thì hành cau có chứa chất
Eleutherin và chất Eleutherola, co vị đắng, tính mát và có tác dụng tiêu
độc tiêm viêm, trị nhọt u ghẻ lác, bí đái, các chứng ho, …
3. Mạch môn
Mạch môn là phẫn rễ củ được phơi hoặc sấy khô
của cây mạch môn hay còn có tên gọi là đông, lan tiên, có tên khoa học
là (Ophiopogon japonicus (Thunb.) Ker. Gawl., thuộc họ Mạch môn
(Haemodoraceae).
Mạch môn có thành phần chính là chất nhầy, đường
và chất saponin steroid. Vị thuốc có vị ngọt đắng, giúp cổ khô dứt
hẳn, long đờm, chữa ho.
4. Rau húng
canh
Rau húng chanh có tên khoa học là Coleus
aromaticus Benth, thuộc họ Hoa môi – Lamiaceae. Trong dân gian còn có tên
gọi khác là thơm lông, rau cần dày lá,…
Rau húng chanh có thành phần chính là chất
Colein và cacvacrola, có mùi thơm và vị cay, ấm.
Vị thuốc này giúp giải cảm tiêu cơm, trị ho, viêm
họng hay lắm.
5. Rẻ quạt
Rẻ quạt còn có tên gọi khác là xạ can, có tên
khoa học là Belamcanda chinensis L, thuộc họ họ lay ơn.
Thành phần chính là chất Belamcandin và Tectoridin,
với vị đắng êm.
Rẻ quạt có thường được dùng trị tắc tia sữa, đàm
vương máu đọng và chuyên trừ viêm họng, ho.
Bài thuốc trị ho từ
các loại cây thuốc nam
- Ho mới phát
do ngoại cảm:
- Rau húng chanh: 12 gam
- Rẻ quạt: 8 gam.
Sắc uống làm 2 lần sáng và chiều.
- Ho lâu ngày
do nội thương:
- Dầu tằm ( lá ): 12 gam
- Hành cau: 8 gam
- Mạch môn: 8 gam.
Sắc uống như trên
- Ho khan:
Y toa số 1 thêm: kim ngân 8 gam.
Sắc uống như trên
- Ho đàm:
Y toa số 1, thêm: Quít ( vỏ) 4gam
Sắc uống như trên.
- Ho khi có
thai:
Y toa số 1, thêm: nghệ 4gam.
Sắc uống như trên.
Nếu ho nhiều, tăng rau má lên 12 gam
Nếu ho có máu, tăng cỏ mực lên 12 gam (sao đen)
